Kalendarium historyczne

W ostatnich latach nowe odkrycia przewróciły do góry nogami historiografię i wiedzę ludzi o ich historii. Pewnym stało się to, co naukowcy podejrzewali od lat – ofirski kalendarz jest całkowicie błędny, a ludzie w swoich obliczeniach mylili się o… całe tysiące lat!
Odkryte na peryferiach świata, na fiordyjskiej wyspie bez imienia, dokumenty, wiedza pozyskana przy badaniach nad ogrodem Pahoro oraz kontakt ze starożytną kulturą Felnoru zmieniły całkowicie wiedzę o historii ludzi.

Dlaczego żyjące 1000 lat elfy nie pamiętają przeszłości lepiej niż ludzie? Otóż kolejne badania i współpraca z coraz bardziej otwierającymi się kulturami elfów wskazała ludziom pewną cechę psychiczną, a jednocześnie zjawisko społeczne w elfickich wspólnotach. Pamięć elfa nie różni się bowiem specjalnie od ludzkiej, żyjąc zaś około 10-krotnie dłużej, elfy pamiętają 10-krotnie więcej wydarzeń ze swojego własnego życia, niż ludzie. Z tego wynika stosunkowy brak zainteresowania historią i wydarzeniami mającymi miejsce za życia poprzednich pokoleń, elfy zwyczajnie nie zajmują sobie nimi pamięci. Najciekawszym społeczeństwem (i najbardziej tragicznym) są z kolei Laro, którzy pamięć poprzednich pokoleń pozostawili … duszom przodków, których w każdej chwili mogli o przeszłość zapytać. Z chwilą utraty dusz z Ikni Laryjczycy stracili także swoją pamięć historyczną. Zjawisko to zostało nazwane elfickim paradoksem pamięci.

Wielką naukowa dyskusję na temat początków dziejów ludzi i elfów rozpoczęły badania Akademii Messyńskiej nad Ogrodem Pahoro, mitycznym miejscem narodzin elfickiej rasy. Wyniki badań opublikowano, propagując szeroko nowe kalendarium.

Przed Wielką Ekspansją

Od 15200 lat p.w.e. - Elficka era Cuivea - Przebudzenia

Dotychczas o początkach elfów wiadomo było tyle, że ta era miała trwać pierwsze 100 loa (1900 lat) i obejmować 3 pierwsze generacje. Jednak obecne badania ludzkie i elfie udowadniają, że era ta trwała przynajmniej około 5000 lat i prawdopodobnie obejmowała dwa wielkie zjawiska:

• Pierwsze Ogrody Życia – prawdopodobnie trzy lub nieznacznie więcej. Zróżnicowanie trzech wielkich elfickich ras nie zostało spowodowane żadnym podziałem, a właśnie faktem, że wyszli oni z różnych miejsc.
  Ogrody Życia okazały się nie być tylko starożytnym mitem – badania nad jednym z nich, Ogrodem Pahoro, udowodniły, że miejsca, wyjątkowo życiodajne, oferujące optymalne warunku rozwoju ras humanoidalnych, istniały naprawdę.
  Jedna z hipotez naukowych sugeruje, że w erze Cuivea nastąpiło "przebudzenie" (pojęcie znane z historiografii i mitologii elfickiej) wyłącznie plemienia Laro, wywodzącego się z Ogrodu Pahoro, pozostałe plemiona zaś są znacznie młodsze. 
• Wojna Rozłamu – dała początek czwartej eflickiej rasie, Podziemnym (Tlais Burzuma). Spowodowana została utworzeniem przez szczep Laro (elfy czarne, elfy górskie) wspólnej pamięci i zgromadzenia dusz przodków, nazwanej Ikni.  

Należy zaznaczyć, że w tej erze jest wysoce możliwe istnienie ras, obecnie już nie występujących w znanym świecie (źródło: podania o powstaniu Draig-a-Haern)

10000 – 9000 p.w.e. - Era Vainaren - Życia

Według najnowszych badań kolejne ery były znacząco krótsze i odpowiadały mniej więcej życiu jednego elfiego pokolenia.

W tym okresie z pewnością istnieją już kolejne Ogrody Życia, nie ma natomiast pewności, czy dały one początek elfom Aenthil i Talsoi, czy też po prostu zwiększyły istniejącą już populację elfów, pozwalając na komfortowy jej rozwój. Stan wiedzy może się zmienić wraz z rozwojem badań w tym temacie.

9000 -8000 p.w.e – elficka era Lumbei - Chmur

W tym okresie pojawia się kolejne znane plemię elfów, budując cywilizację na archipelagu Felnor. Niektóre elfickie źródła wspominają o "wędrówce elfów na północ", jednak nie jest dotychczas jasne, kto dokładnie i dokąd wędrował.
Z pewnością ta era jest cieplejsza niż późniejsze.

• W okresie Lumbei istnieją już potwierdzone informacje o istnieniu rasy krasnoludów, skupionych wokół miejsca, które musiało być jednym z Ogrodów Życia – Mortheimu. Lokalizacja tego miejsca pozostaje obiektem badań naukowych.

Era Lumbei kończy się kataklizmem – upadkiem na ziemię obcej istoty (obecnie jest ona już w pełni poznana).

8000 -6000 p.w.e. – elficka era Hiswen - Mgieł

Niektórzy naukowcy skłaniają się do połączenia ery Lumbei i ery Hiswen jako jednej epoki, charakteryzującej się podobnym klimatem i warunkami rozwoju.

Upadek Tavar (wówczas nazwanej Fea) zapoczątkowuje okres intensywnych walk elfów z postępującym spaczeniem materii, jakie powodowała wokół siebie. Do wojny z Fea przystąpiły wówczas wszystkie elfickie plemiona, w tym także nie graniczące z nią bezpośrednio elfy z Felnoru, działające poprzez system portali.

Na podstawie badań elfickich ruin z obecnego obszaru Styrii można wyprowadzić hipotezę, że teren degeneracji stopniowo się jednak powiększał, obejmując coraz szersze obszary. Jednocześnie zjawisko drastycznej mutacji tkanek dotykało coraz więcej elfów, zmienianych w istoty, nazwane wówczas ulundo (po przemianie Tavar dały one początek nowej rasie humanoidów).

W okresie ery Hiswen mają miejsce znaczące i znamienne wydarzenia:

• Ok. 7000 r.p.w.e. pojawia się kolejna rasa humanoidalna – ludzie. Ze źródeł felnoryjskich o pierwszych ludzkich plemionach wiadomo, że zamieszkiwały żyzną nizinę na wschód od Felnoru, tworząc pierwsze ludzkie kultury. 
• Około 6500 r. wybucha wojna między elfami z Felnoru a Larionem, zakończona całkowitym wycofaniem się Felnoru z kordonu sanitarnego wokół Tavar i skierowanie ich uwagi na bliższe obszary 
•  6000 r. powstaje wspomagane magicznie ogrodzenie wokół terytorium Alta Tavar, nazwane Morque Ando (Czarne Kamienie)
  
  

6000 -4800 p.w.e. – elficka era Helcei - Zlodowacenia

Naukowcy mają rozbieżne teorie co do powodów wystąpienia ery lodowcowej. Najbardziej popularna hipoteza wskazuje na Fea (Tavar) jako prawdopodobną praprzyczynę, która być może spowodowała uniesienie się mas pyłu i ograniczenie światła słonecznego.

W tym okresie trwają wciąż zmagania elfów wokół obszaru spaczenia Alta Tavar, rozwijają się także społeczności ludzkie.

• Ok.6000 r. p.w.e. (o ponad 3 tys. lat wcześniej niż dotychczas sądzono) datuje się powstanie legendarnego artefaktu (Draig-a-Haern), który umożliwił budowę pierwszego ludzkiego imperium, Styrii. Ze  źródeł felnoryjskich wiadomo, że wkrótce później Styria starła się z innym ludzkim imperium, powstałym dalej na południu, z Chanatem. 
• Od 6000 r. na terenie na południe od Larionu i obszaru Alta Tavar rozwija się już kolejna ludzka cywilizacja – Qarna-chasayo-syran
• W roku 5564 pierwszy raz władcom Felnoru objawiona została przepowiednia z Aghurmi, mówiąca o nadchodzącym wielkim kataklizmie 
• Około 5500 roku datuje się także początek inwazji styryjskiej na wschód, który spowodował starcie z kulturą Qasyranu. Ten ostatni zostaje częściowo podbity, a wpływy styryjskie sięgają daleko na wschód, aż do obszaru dzisiejszych ziem Qasyranu i południa Nowej Styrii.
• W 4813 roku powstaje Raeth – Turkusowa Kopuła, która ma w przyszłości ochronić Felnor. 

Era Helcei kończy się dramatycznym wydarzeniem – w roku 4798 Qasyran w akcie desperacji uderza ładunkiem w stolicę Styrii, Styrgrad, który został zmieciony z powierzchni ziemi. Według źródeł qasyrańśkich i felnoryjskich siła uderzenia była tak wielka, że po metropolii pozostał krąg stopionej ziemi o średnicy 20 km. Najbardziej popularna hipoteza zakłada, że wybuch w Styrgradzie był tak silny, że spowodował reperkusje w skali całej Ei, tak silne, że zmienił się kąt padania promieni słonecznych na jej powierzchnię, powodując nagłe i gwałtowne topnienie lodowców.

Natura broni Qa dotychczas nie została poznana. Sami Qa, po odzyskaniu "pamięci" (Nitemoc, zjawisko, które odwróciło samowygaszenie ich cywilizacji) nie ujawnili wiedzy o owej broni lub też wiedza o niej została zniszczona przed Nitemoc. Uderzenie w starożytny Styrgrad dotychczas datowano na około 1500 r.p.w.e.

Od 4800 (dla uproszczenia) roku - elficka Era Saiwa – Ciepła

Już w rok po uderzeniu w Styrgrad rozpoczyna się okres, znany w historiografii jako Apokalipsa albo Wymieranie.

• W 4797 roku gwałtowny sztorm o niespotykanej sile zatapia wyspy Felnor, najniżej położony obszar ówczesnej cywilizacji. Według źródeł z samego Felnoru, pewna część wyspiarskiej populacji zdecydowała się na ewakuację przez portale, większość jednak albo nie miała takiej możliwości, albo nie chciała porzucić swojego dziedzictwa. Dla wysp Felnor rozpoczyna się wówczas trwający niemal 6 tysięcy lat okres Raeth – egzystencji w ekstremalnie trudnych warunkach pod kopułą pod wodami oceanu. 
• Według źródeł qasyrańskich poziom wszechoceanu podnosi się wówczas w tempie  kilkudziesięciu metrów na rok 
• Przez około 40 lat od zatopienia Felnoru  mieszkańcy Cesarstwa Styrii szukali ratunku na coraz wyżej położonych obszarach, aż w końcu z nich również nie było już ratunku. Zestawiając źródła Felnoru oraz informacje od styryjskich Starożytnych (ocaleni przez arcyksięcia Sefresa) udało się określić moment zatonięcia ostatniego, najwyższego szczytu na nizinie (została umownie nazwana Niziną Starostyryjską) na rok 4775. W tym też roku arcyksiążę Sefres ewakuował siebie i część ludzi na ziemie północy poprzez portal. 
• Około 70 lat dłużej, do ok. 4700 r.pwe  trwała walka krasnoludów o utrzymanie ich dziedziny, Mortheimu, jednak nowe źródła (dokumenty z Wyspy) rzuciły nowe światło na dzieje tego ludu. Ogród Początku musiał wyjałowieć i przestał być zdatny do zamieszkania. Krasnoludy podzielily się na nieznaną liczbę plemion (przynajmniej dwa) i rozeszły po świecie. Dopiero około 1500 r. p.w.e. wiadomo, że północny odłam krasnoludów założył podziemne miasto Rattensham w centrum Półwyspu Shamaroth, jednak wbrew poprzednim mniemaniom na tym terenie nie panowała już wieczna zmarzlina. 
• Apokalipsa dosięgnęła też lud Qasyranu, którego mieszkańcy masowo ewakuowali się na wyższe obszary (dzisiejszy teren Qasyran). W powszechnym poczuciu odpowiedzialności za ściągniętą na ludzkość katastrofę lud Qa dokonał aktu wygaszenia cywilizacji – wiedza o przeszłości, nauka, wszelkie bardziej zaawansowane rozwiązania cywilizacyjne, wszystko to zostało zdeponowane w sarkofagu i zapomniane na pokolenia. Umożliwiła to wyjątkowa cecha ludu Qa, zamieszkującego obszary na złożach Minerału – pierwiastek ten powoduje wzrost zdolności psychomagicznych, co u mieszkańców Qasyranu zaowocowało umiejętnościami współmyśli. Zjawisko "Zapomnienia Pamięci" trwało aż do roku 900, utrzymując Qa w stanie rozproszenia na poziomie prymitywnych społeczności. 

Starożytność

Okres ten, począwszy od początków cywilizacji aż do zakończenia Apokalipsy (czyli zakończenia unoszenia się poziomu wód) nowa historiografia nazywa STARSZĄ STAROŻYTNOŚCIĄ.

Wraz z ukształtowaniem się obecnej linii brzegowej rozpoczyna się okres MŁODSZEJ STAROŻYTNOŚCI – okresu, którego tajemnice dopiero badamy. Dotychczas sądzono, że pojawienie się ludów wergundzkich, teralskich i fiordyjskich na północy spowodowane było ich ucieczką przed wielkim potopem, w świetle ostatnich odkryć jest to jednak całkowicie błędne mniemanie.

Przedmiotem najnowszych badań jest pochodzenie ludów napływowych. Pod znakiem zapytania pozostaje również etniczne pochodzenie cywilizacji Ofiru, która rozwinęła się na Północy znacznie wcześniej, od ok. 1300 r. pwe.

W świetle najnowszych badań, zwłaszcza tych przeprowadzonych na terenie starożytnego Agade, obecny konsensus naukowy obejmuje następujące hipotezy:

• 4700 – 1400 pwe – cywilizacja Morza Wschodniego
  Wysoko rozwinięta kultura, stworzona przez uciekinierów z Niziny Starostyryjskiej. Funkcjonowała w formie miast-państw o różnej charakterystyce:
  • Eordaja – najpotężniejszy z ośrodków państwowych Morza Wschodniego. Około 2500 pwe Eirdaja stanęła na czele kampanii wojennej przeciwko miastu Agade, opanowanemu przez czcicieli istoty zwanej Xwede. Istota ta to jedna z matek Roju, drapieżne stworzenie dążące do opanowania Ei. Oddawanie jej czci było bezpośrednią przyczyną wrogości pozostałych państw.
  • Elimea - miasto-państwo, będące w sojuszu z Eordają. Znane jest imię jednego z jego władców, Sarkhona, nazywanego w dokumentach “zwycięzcą spod Horemszut”. Władca ten nosił, znany z kultury Ofiru, tytuł kratistosa.
  • Agade – miasto-państwo położone na obrzeżach terytorium Eordai, prawdopodobnie około roku 2500 zniszczone w wyniku wojny z nią. Agadejczycy byli wyznawcami istoty, którą nazwali Xwede, znanej w kulturze współczesnej jako “matrona”, istota rozmnażająca Rój.
  • Mniejsze miasta-państwa:
    • Lagasz
    • Tymfaja
    • Arrata
    • Hanigalbat
    • Kizzuwatna
    • Meroe
    • Eridu
• Do ok. 1600 - okres "zielonej Assury"
  Na podstawie informacji z dokumentów z Wyspy powstała hipoteza o licznych ludach, określanych przez cywilizacje Morza Wschodniego jako barbarzyńskie. Hipoteza została potwierdzona przez badania prof. Artemii da Tirelli na terenie Agade. Ludy te miały atakować północne rubieże Eordai i Agade. Źródła agadejskie wskazują, że ostatecznie to one spowodowały ich upadek. Najprawdopodobniej w czasie wojny z sojuszem państw Eordai Agadejczycy podstępem zwabili plemiona barbarzyńskie na tereny Eordai.
  Obszar Asury, obecnie pustynny, był w przeszłości, w okresie ery Helcei, dużo bardziej nawodniony i porośnięty bujną roślinnością, czego powodem był działający w Agade eaformator - urządzenie, zamontowane na węźle geomantycznym, pozwalające kontrolować i ukierunkowywać przepływ energii. Przez długie stulecia eaformator sprawiał, że obszary dzisiejszej pustyni kwitły, a na tym terenie rozwijały się wczesne cywilizacje ludzkich plemion.
  Po zniszczeniu Eordai, prawdopodobnie około roku 1600, ludy te zamieszkały na zdobytych obszarach, zmuszając niedobitki starszych cywilizacji do ucieczki, dopóki same nie zostały zmuszone do wycofania się dalej na północ, na tereny które zamieszkują obecnie.
• Około 1600 pwe – exodus ludów Eordai z terenu Wschodniego Morza. Potomkowie wygnanych mieszkańców Eordai dotarli do Ofiru około roku 1300 p.w.e.
• około 1500 p.w.e – krasnoludy zakładają pierwsze podziemne miasto, Rattensham. O ile krasnoludzkie źródła się nie mylą, wędrówka północnego odłamu krasnoludów trwała więc ponad 3 tysiące lat.
  Badania licznych postkrasnoludzkich budowli na terenie całej północy dowodzą, że w okresie między ucieczką z Morthemu,(ok. 4700 pwe) a wycofaniem się na Shamaroth (ok. 450 r) krasnoludy zakładały swoje kolonie od Tryntu przez Góry Silber i Wyżynę Teralską, na północ od linii gór Maegros.
• ok. 1400 p.w.e – pierwsza z szeregu podziemnych wojen z plemionami goblinów, trwających z przerwami aż do Wielkiej Ekspansji.
• ok. 800 p.w.e. legendarna, podziemna bitwa pomiędzy krasnoludami, goblinami i elfami podziemnymi. Informacja oparta wyłącznie na bardzo niepewnych relacjach. Bitwa miała się odbyć pod rejonem dzisiejszych Gór Silber.
• ok. 1300 p.w.e. – "pierwsze" plemiona ludzi wkraczają na tereny obecnej Północy – ludzie ci wkrótce założą Ofir. Przedmiotem badań jest, czy są oni potomkami uciekinierów z Eordai.
  • Adnotacja do wcześniejszych teorii naukowych – Ofirczycy z pewnością nie byli pierwszymi ludźmi na Pólnocy. Wiadomo obecnie o plemionach wędrownych łowców-zbieraczy (Kymerowie), zamieszkujących te tereny. Ostatni członkowie tych plemion wyginęli w roku 882.
• ok. 1200 p.w.e. – wielka wojna ludzi z elfami na linii Gór Larion. W jej efekcie przez następne dwa stulecia obydwie rasy dzielić będzie nienawiść.
• między 1150 a 1100 p.w.e. – powstają pierwsze osady w miejscu dzisiejszych pięciu miast Ofiru – Messyny, Korathii, Itharos, Aretyny i Tulos.
• 1213 p.w.e. – sojusz pięciu miast, powstaje Ofir.
• 1220 p.w.e. – ustanowienie Senatów i urzędów Kratistosów, a także oligoi – rady Kratistosów 5 Miast.
• 1132 p.w.e. – zawarcie wieczystego pokoju między ludźmi a elfami nad rzeką Sankarą, na granicy Itharos i Aenthil. Pokoju nie respektują elfy z Laro, wojna z nimi trwa aż do roku 515.
• 1130 p.w.e. – założenie Akademii Messyńskiej
• 1100 p.w.e. – zabójstwo nolwe’Atanila, założyciela Akademii Messyńskiej i pierwszego jej rektora.
• między 1200 a 300 p.w.e. – okres rozkwitu Ofiru we współpracy z elfami z Aenthil.
• ok. 800 p.w.e. – armia Messyny wypiera z Doliny Velidy plemię Kymerów. Pochodzenie Kymerów jest do dziś nieznane, natomiast ich wojownicze obyczaje sprawiały, że granica Messyny nigdy nie była spokojna. Kratistos Messyny, Albrauder, sprowadza z północy plemię niziołków, oddając im we władanie Dolinę. Rychło Velida staje się cudem tego rejonu i najżyźniejszym obszarem Północy. Kymerowie zamieszkują niedostępne górskie tereny i poprzysięgają zemstę hobbitom i Mesyńczykom.
• 513 p.w.e – pierwsza wyprawa wyrusza przez pustynię Asura Makan, ginie bez wieści.
• 223 p.w.e. – Darre Itamanos, jako pierwszy ludzki podróżnik, przeprawia się przez Asura Makan i nawiązuje kontakt z państwami Pethabanu. W swojej relacji opisuje niewiarygodne bogactwa krajów za Wielką Pustynią.

Wielki Kataklizm

• rok 0 – z punktu widzenia Ofiru - rusza Wielka Ekspansja.
  Dotychczas sądzono, że wędrówki ludów spowodowane były dalszym podnoszeniem się poziomu oceanu (naukowcy wielokrotnie zastanawiali się jednak, dlaczego Wergundowie i inne ludy nadeszły ze wschodu, a nie od strony morza). Jest bardzo prawdopodobne, że pogląd ten ugruntował się na bazie wierzeń i podań ofirskich, w których świadomość "wielkiego potopu" była zawsze obecna.
  Obecnie wiemy już, że napływ barbarzyńskich ludów spowodowany był ich ucieczką z rejonu Wschodniego Morza, pod naciskiem ekspansywnych istot - Roju. Na północ dotarły wówczas dwie grupy, obecnie określane jako północna (Samnijczycy, Terale) oraz południowa (ludy wergundzkie i fiordyjskie).
  Rok został przyjęty przez historyków Ofiru jako rok zerowy w tzw. nowym kalendarzu, ze względu na wielkie zmiany, jakie przyniosło ze sobą pojawienie się nowych plemion ludzi. W owym czasie obawiano się, że ich przybycie oznacza rychły koniec świata, który zaleje woda. Gdy to nie nastąpiło, wiele kultów religijnych ogłosiło, że ludziom został dany nowy czas.
• Apokalipsa (obecnie jest datowana w innym punkcie czasowym!) – nowo poznane źródła, przede wszystkim qasyrańskie i felnoryjskie, pozwoliły uściślić wiedzę o tym wydarzeniu, a przede wszystkim określić jego datę. Wydarzyło się to znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono, był to bowiem rok 4978 p.w.e. (nie zaś 1500 pwe).
  Był to czas, kiedy Stara Styria prowadziła krwawy i brutalny podbój ziem Qa, ci zaś odpowiedzieli uderzeniem wysoce zaawansowanej broni masowej zagłady.
  Łącząc wiedzę o Apokalipsie z falą wędrówek ludów wcześniejsza historiografia mylnie zakładała związek przyczynowo-skutkowy między tymi faktami. Jednak zatopienie cywilizacji starostyryjskiej niemal 5 tysięcy lat wcześniej nie mogło mieć wpływu na przybycie ludów wergundzkich i fiordyjskich na północ.
  Pozostaje zatem obiektem badań naukowych znalezienie przyczyny, która naprawdę spowodowała Wielką Ekspansję.

Po Wielkiej Ekspansji

• 0 p.w.e. – do granic Ofiru dociera spora grupa etniczna, podążając z południa szlakiem u podnóża gór Larion. Przedzierajac się przez Ofir plemiona ruszają na zachód doliną Sankary. Ten odłam ludzi nazywany zostanie Ludźmi Fiordu.
• 50 r. – rozbudowa murów obronnych Miast Ofiru, włączenie Akademii w obręb Messyny
• 278 r. – założenie filii Akademii Messyńskiej w Tulos
• 350 r. pojawia się kolejna grupa osadnicza – Terale. Odparci od granic Ofiru podążają północną stroną wzdłuż Gór Maegros na zachód
• 380 r. – powstaje portowe miasto Birka, w obrębie państewka Liryzów.
• 410 r. – pierwsza morska wyprawa osadnicza na Fiord.
• 415 r. – kolejna wielka wyprawa, Liryzowie zakładają liczne osady na wybrzeżach Fiordu.
• 420 r. – u granic Ofiru pojawia się kolejna grupa osadnicza, nazywana czasami Ludem Rzeki. Wojownicze plemiona Salijczyków, Mertów, Daków, Parvan, Daramów i Wergundów wdzierają się na ziemie Ofiru w poszukiwaniu łupów i ziem, na których mogą osiąść. Nie mogąc zdobyć twierdzy itaryjskiej, przez kilka pokoleń (prawie 100 lat) terroryzują całe południe Ofiru, w tym dwukrotnie palą Korathię.
• 430 r. – na północnych granicach Ofiru pojawiają się koczownicze plemiona Samnijczyków. Po krótkich walkach, zajęty w tym czasie walkami z plemionami Wergundów,[[Ofir|Ofir zawiera sojusz z Samnijczykami i wysyła na północ swoje misje cywilizacyjne.
• 435 r. – założenie Samarkandy (Kamiennej) i państwa samnijskiego. Na tronie zasiada kniaź Garmad, zakładając dynastię Garmanidów.
• 440 r. – przybycie wygnanego messyńskiego rektora Nuntiusa Cognitosa do Birki
• 444 r. – otwarcie Akademii Birkańskiej
• 450 r.- plemiona Teralów wędrują wzdłuż północnych stoków Gór Maegros z biegiem rzeki Wedry i docierają do ziem zajmowanych przez państwo Liryzów. Po krótkiej wojnie Terale cofają się i zajmują rozległe zalesione równiny obecnej Terali. W przeciągu kolejnych 50 lat powstają kolejne drewniane osady Karantania, Nitra,  Sisak (Szyszak), Gryf, Bóbr, Ogoniec, Przegoń i Lęda. Rejon zamieszkany przez Teralów zwany jest Krajem Grodów, Teralą.
• 450 r. – sojusz goblinów i orków w Górach Silber, powstaje efemeryczne państewko.
• 455 r. - wybucha wielka wojna goblinów z krasnoludami w Górach Silber, której pierwszy etap kończy się podziemną bitwą i klęską goblinów. Krasnoludy burzą ich kamienne fortece w całym rejonie i wycofują się na Shamaroth. Wojna trwa z przerwami do dnia dzisiejszego.
• 465 r. – przemianowanie Akademii Birkańskiej na Uniwersytet Magii Wody
• 480 r. – osady Fiordu uniezależniają się od Liryzji i rozpoczynają serię napadów na wybrzeża
• 510 r. – wygnany z Liryzji książę Hakon z rodu Tradamon zakłada na północy miasto Askaron. Jego córka, Sigdrine, umacnia pozycję swojego rodu, rozszerzając władanie Askaronu aż do wybrzeża i granic Liryzji. Powstaje państwo Trynt.
• 515 r. – Matheus, Wielki Strategos Ofiru, zawiera pokój z elfami z Laro i zyskuje ich pomoc w wojnie z Wergundami. Wojownicze plemiona zostają zepchnięte w dolinę Sankary, którą obejmują we władanie. Na zachodzie zatrzymują się na granicy Liryzji. Powstaje 6 państewek, połączonych wspólną tradycją i kulturą.
• 529 r. – po splądrowaniu Birki, wyprawa okrętów Fiordu wdziera się w górę Sankary aż do granic Itharos. Ich zdolności wojenne zostają docenione przez strategosa, który wynajmuje wojowników na służbę wojskową. Tak powstaje gwardia kratistosów, Varanga, złożona wyłącznie z wojowników Fiordu.
• 520 – 700 r. – okres ustalania terytoriów państwowych.
• 537 r. – otwarcie Uniwersytetu Magii Życia nieopodal Askaronu
• 593 r. – misja cywilizacyjna Ofirczyków wgłęb Terali
• 595 r. – założenie placówki naukowej w Karantanii
• 613 r. – oficjalne nadanie placówce karantańskiej tytułu Akademii Magii Ziemi
• 636 r. – dekret o zamknięciu filii Akademii Messyńskiej w Tulos
• 637 r. – powstanie niezależnej Akademii Tulijskiej
• 750 r. – nowa dynastia książąt Wergundii, pochodzący z miasta Akwirgran potomkowie na wpół legendarnego Danwiga, rozpoczyna stopniowe jednoczenie ziem, zajmowanych przez tzw. Lud Rzeki.
• 780 r. – Trynt próbuje inwazji na Kraj Grodów, niespodziewanie rozbite plemiona Teralów jednoczą się, dając odpór armii tryntyjskiej pod grodem Lędą.
• 785 r. – Akademia Magii Ziemi oficjalnie staje się niezależną uczelnią
• 789 r. – otwarcie Uniwersytetu Magii Powietrza
• 790 r. – wojna między grodem Nitra, a Samnijczykami, zakończona rozejmem.
• 813 r. – władzę w Akwirgranie obejmuje Elmeryk z rodu Danwigów. Młody i ambitny władca rozpoczyna serię lokalnych wojen i do roku 820 jednoczy w swojej armii Daków i Parvów.
• 819 r. – historyczny sojusz Wergundów z orkowym plemieniem Tarzul z Gór Maegros. Trzon armii Elmeryka od tej pory stanowią bitne, karne i okrutne oddziały orków.
• 820 r. Wergundia zaczyna wojnę z elfami z Aenthil, zakończoną klęską elfów, które pomimo spektakularnego zwycięstwa w Wąwozie Samaria wycofują się poza rzekę Dakme (dopływ Sankary).
• 821 r. – Elmeryk zaczyna rozbudowę Akwirgranu, wzorując się na miastach Ofiru
• 821 r. – wielka rozbudowa Uniwersytetu Magii Powietrza
• 824 r. – otwarcie Szkoły Magów Bitewnych
• 825 r. – armia Wergundów, do których dołączyły także Daramon, Mercja i Salicja, ściera się z wojskami Liryzów.
• 826 r. – kratistos Arethyny podejmuje wyprawę przeciwko pustoszącym Równinę Terala orkom z plemienia Tarzul.
• 829 r. – strategiczny sojusz z elfami morskimi z Talsoi pozwala przypuszczać, że w niedługiej przyszłości Elmeryk zdecyduje się na zaatakowanie Liryzji. Liryzja odpowiada sojuszem z rozbójnikami z Fiordu i w górę Sankary ruszają kolejne wyprawy łupieżcze.
• 830 r. – Trynt próbuje wzmacniać swoją pozycję sojuszem z Daramonem i kolejną inwazją w rejon Kraju Grodów. W efekcie Daramon zostaje zaatakowany przez Wergundów, a władca Lędy, Dagome, rozpoczyna proces jednoczenia plemion Teralów.
• 832 r. - Elmeryk zawiera w Górach Silber "święty pakt krwi" z wodzem orków, Gotrekiem Moorgvrangvoorhirr'em. Oddziały orków wspierają jego armię na północy. Jednocześnie z inspiracji Ofiru sojusz zawierają władcy Tryntu i Księstwa Samnijskiego.

• 833 r. 
• Bitwa pod Arden, Elmeryk niezwykłym manewrem taktycznym rozbija w pył zjednoczone wojska Tryntu i Samni. W bitwie ginie księżna Tryntu, Rangveig. To koniec książęcej linii Tradamonitów i koniec Tryntu. Armia Wergundów prze na północ.
• Elmeryk po kilku miesiącach oblężenia zdobywa Askaron. Miesiąc później jego armia dociera do Samarkandy. Kniaź Turin udaje się na wygnanie. Na zachodzie wojska Liryzji zostają pokonane, mer Birki pod groźbą zniszczenia miasta zamyka port w Birce dla okrętów Fiordu.
• Elmeryk z rodu Danwiga obwołuje się Księciem Imperatorem Północy. Podporządkowane mu ziemie zostają podzielone na Wergundię Właściwą oraz lenna i protektoraty. W przeciągu kilku miesięcy protektoratem Wergundii staje się Birka, w zamian za gwarancję autonomii handlowej.

• 835 r. - umiera Elmeryk. Decyzją wodzów Imperium na tronie władcy zasiada książę Daków, Eudomar.
• 836 r. - Eudomar znosi uprzywilejowania protektoratów (oprócz Birki) i ziem lennych, a także autonomii elfów i innych ras, dążąc do ujednolicenia państwa. Główną władzę w Imperium Północy otrzymują dowódcy wojskowi.
• 838 r. - na terenie Tryntu zostaje krwawo stłumione powstanie przeciwko wergundzkim najeźdźcom. Powstańców wspierają okręty Fiordu i krasnoludy.
• 840 r. - Krasnoludy ogłaszają wycofanie się na półwysep Shamaroth i neutralność względem konfliktów ludzi.
• 843 r - po licznych prześladowaniach ziemie Imperium opuszcza większość leśnych i miejskich elfów. Pozostałe wybierają podporządkowanie i służbę w armii, albo życie banitów w lasach.
• 845 r. - po szeregu buntów i zamieszek w miastach Imperium Wergundów, na północnych rubieżach zostaje założony szereg kolonii karnych, a w całym państwie wzmocniony system wojskowych posterunków. W Arethynie, jednym z państw Ofiru, uroczyście zostaje założona Akademia Alchemii.
• 850 r. - epidemia w Korathii, umiera kratista Irena.
• 851 r. - z powodu zamierania ruchu handlowego wzdłuż Sankary miasta Ofiru ubożeją, zamiera też import zbóż. Badania alchemików nad pozyskaniem bardziej wydajnych odmian zbóż przynoszą efekty. Żeby uniknąć widma głodu, kratistosi decydują się na akcję osadniczą na południowych stepach Samnii.
• 853 r. - okręty Fiordu zostają rozbite przez sprzymierzone z Wergundami siły Talsoi w bitwie morskiej na Głębinie Meite.
• 850 - 856 r. - rosnąca militaryzacja Imperium fatalnie odbija się na gospodarce, w efekcie Ludy Rzeki dotykają kolejne klęski głodu.
• 858 r. 
• Na granicy Shamarothu odbywa się tajny Wiec Narodów - spotkanie przedstawicieli wrogich Wergundii nacji. W wyniku wiecu okupowanym przez Wergundię Tryncie wybuchła powstanie, dowodzone przez ostatniego jarla księżnej Rangveig, Leifa Einarsona.
• W wyniku Wiecu Narodów Talsoi zrywa sojusz z Wergundią, a armia Ofiru przekracza granicę w Itharos, maszerując na Akwirgran. Eudomar pokojowo abdykuje z tronu.
• 859 r. 
• Na tron Wergundii wstępuje wychowany w ukryciu syn Elmeryka, Olaf Egilson.
• W Tryncie wybucha wojna domowa po śmierci przywódcy wolnych Tryntyjczyków, jarla Leifa.
• Kniahini Mira zrywa wielowiekowy sojusz Samni z Arethyną, wyrzucając przez okno pałacu w Samarkandzie posłów kratistosa Tarazjusza (tzw. defenestracja samnijska). W zamian zawiera ścisły sojusz z księciem - protektorem Wergundii, Olafem. Wydarzenie to nosi nazwę Przewrotu Sojuszy. Kniahini ogłasza Samnię kaganatem.
• Podczas uroczystego wiecu ginie jarl Ynnejar, Bjorn Asmundson Ryży. Fiord wybiera nowego wodza, Siala Krzywozębego.
• 860 r. 
• Koczownicza armia samnijska atakuje i zdobywa miasto Arethyna. Miasto zostaje złupione i spalone, wojska [[Ofir|Ofiru zostają zmuszone do odwrotu spod Akwirgranu. Po śmierci swoich synów Tarazjusz Samonita ustępuje z tronu kratistosa.
• Z niejasnych przyczyn Olaf książę Wergundii zarządza budowę fortyfikacji w Mercji, na granicy z Talsoi. Projekt zostaje szybko zarzucony.
• 861 r. 
• Wergundia i Ofir podpisują zawieszenie broni.
• Z niejasnych przyczyn armia wergundzka, dowodzona osobiście przez Olafa, napada i niszczy teralski gród Lęda. Powoduje to chwilowe ochłodzenie stosunków Wergundii z Teralą. Po tym wydarzeniu Olaf zyskuje przydomek "Szalony".
• 862 r. - do świata ludzi docierają informacje, że coś dzieje się w Aenthil - elfy zaczynają przegrywać toczoną od tysiącleci wojnę z Puszczą Południową. Powoduje to mobilizację wszystkich trzech państw elfów, chwilowe zawieszenie broni między nimi oraz wycofanie się z zaangażowania w politykę ludzi.
• 863 r. - po wycofaniu się wojsk Ofiru (ostatecznie w układzie pokojowym wrócono do starego przebiegu granicy) Olaf rozpoczyna serię reform gospodarczych, mających na celu podniesienie poziomu życia w Wergundii, a zwłaszcza zapobieżenie powracającym klęskom głodu.
• 864 r. 
• Olaf książę Wergundii nakazuje zburzenie najwyższego budynku w Akwirgranie, słynnej Wieży Orłów. Przyczyny decyzji są niejasne, po tym akcie wandalizmu w stolicy wybuchają zamieszki.
• Aby przerwać wyniszczającą wojnę domową, do Tryntu z powrotem wkracza armia wergundzka. Książę Olaf ogłasza Trynt protektoratem do czasu ustanowienia tam samodzielnej władzy.
• Wybrzeża Fiordu nawiedza klęska żywiołowa - masowe ataki morskich stworzeń na miejscowych rybaków.
• 868 r. 
• Elfy przegrywają wojnę z tajemniczym wrogiem, nadchodzącym z południa, a którego dotychczas nazywano Wielką Puszczą. Alta Tavar jednak puszczą nie jest. Pod atakiem sterowanych przez nią, zmutowanych stworzeń, nazywanych ulundo, pada Aenthil (miasto) oraz twierdza Telfamba.
• Zagadkowe wydarzenie, objawiające się serią kataklizmów na całej ziemi oraz gigantyczną burzą nad terenem Puszczy Południowej. Światu objawia się swoisty fenomen – kataklizmy zwiastowały narodziny nowego boga. Bogini Tavar.
• Na terenach odebranych Aenthil oraz dawnej Puszczy Południowej powstaje organizm państwowy – Nowa Styria, wspierany mocą bogini Tavar. Na jego czele staje człowiek o imieniu Sephres, mieniący się księciem z zaginionego rodu, z kraju, który zniknął pod oceanem. Krążą legendy, iż jest nieśmiertelnym liszem.
• 869 r. 
• W Tryncie kończy się wojna domowa, rządy nad zniszczonym krajem obejmuje była przyboczna jarla Leifa Einarsona, Sigrin Audottir z rodu Varden, dając początek nowej dynastii. Na żądanie nowej księżnej, z kraju wycofują się wojska Olafa Szalonego.
• Na pograniczu między Talsoi, Wergundią i terenami Nowej Styrii powstaje kadłubowe państwo na bazie dawnego Aenthil, utworzone przez uchodźców na północnych rubieżach dawnego państwa elfów. One same nazywają je Hehtanore (Hetanor) – Ziemią Wygnania. Zebrana w święto Sairin rada elfich kast, zwana Eailinge, wybrała nowego władcę, została nim Helethai, córka Adarnila, który poległ w obronie stolicy.
• Nowa Styria występuje do oligoi Ofiru z żądaniem zwrotu 4 części Korony Ofiru, najpotężniejszego artefaktu ofirskiego, pod groźbą odebrania go siłą. Piątą część – klejnot Arethyny – z niewiadomych powodów ma już w swoim posiadaniu. Ofir odmawia.
• 870 r. 
• Znamienny rok, obfitujący w wydarzenia wielkiej wagi. Utworzona z ulundo, najemników i neofitów armia atakuje Ofir. W wyniku zdrady pada Itharos, przy czym następuje wydarzenie bez precedensu – Tavar przyjmuje wyzwanie do walki na ziemi od boskiego patrona Ofiru, boga tarczy słonecznej, Izosa. Po tym starciu pod Itharos zostaje krater o średnicy około 1 mili. Izos zostaje unicestwiony. W Itharos powstaje ośrodek polityczny, zależny od Nowej Styrii.
• Messyna broni się do samego końca, wojska Tavar równają miasto z ziemią.
• Korathia kapituluje przed armią Nowej Styrii, chroniąc się przed zniszczeniem. Upadek władzy ofirskiej, władzę przejmuje oligarchia i układy mafijne.
• Zamknięcie Akademii Messyńskiej po upadku Miasta
• 871 r. 
• Tulos kapituluje częściowo – oddaje swoją część Korony, ale zdobywcy nie wchodzą do miasta. Tulos zachowuje ciągłość władzy ofirskiej i ogłasza się legalnym spadkobiercą Ofiru.
• W ciągle nieodbudowanej Arethynie oraz w Tulos chronią się uciekinierzy z pozostałych miast. Arethyna ogłasza się niezależnym państwem.
• 872 r. 
• Armia Nowej Styrii wycofuje się z Ofiru. Pod jej politycznym wpływem zostaje Itharos i Korathia.
• Na całym terenie Nowej Styrii oraz terytoriach zależnych (pd.Ofir) zostaje wprowadzony zakaz używania magii innej, niż kapłańska.
• 873 r. – kolejne z wielkich wydarzeń, nazwanych później wspólnym określeniem Chaos Bogów – bogini Tavar wstępuje w wymiar boski, nieznaną bliżej ludziom płaszczyznę astralną, powodując tam zamęt, którego efektem na ziemi są chaotycznie występujące zaniki mocy kapłanów oraz kataklizmy pogodowe. Stan ten trwa około miesiąca, po czym Tavar objawia się swoim wyznawcom jako bogini uciśnionych i wygnanych, bóstwo o ogromnej mocy.
• 875 r. – Nowa Styria wchodzi do międzynarodowej polityki. Jeden z jej książąt, dawny arystokrata wergundzki, Lambert Ostin, rozpoczyna rozmowy dyplomatyczne z władcami wszystkich krajów, w tym elfich. Granic nowostyryjskich nie uznają państwa elfie oraz Tulos i Arethyna. W ramach gestu dobrej woli Nowa Styria oddaje Laro zdobytą uprzednio twierdzę Telfamba. Przyjęcie Telfamby przez Laro powoduje gwałtowną reakcję Hetanoru, gdzie zwyciężają aktywne w ostatnich latach nastroje wrogie Laro. Układy pokojowe z Nową Styrią zawierają Wergundia, Trynt, Fiord, Samnia i Liryzja. Terala zachowuje neutralność, Laro, Talsoi, Arethyna, Tulos i Hetanor (Aenthil) deklarują otwartą wrogość.
• 872-880 r. – po wycofaniu się wojsk Styrii z [[Ofir|Ofiru, krajem tym rządzi chaos. Administracja państwowa w większości przestaje istnieć, w różnych miastach powstają quasi-państwowe organizmy, próbujące utrzymać supremację nad jak największym terytorium rękami dobrze uzbrojonych najemnych armii i band. To czas zapaści i katastrofy wiekowego imperium.
• 880 r. 
• Powstanie w Messynie przeciw rządom Itharos. Messyna odzyskuje niezależność, senat wybiera na kratistosa Theo Tynagirona, przywódcę rebelii.
• Zawarcie Pokoju Tritajskiego. Messyna, Tulos i Arethyna zawiązują sojusz zwany Małym [[Ofir|Ofirem, jednocześnie podpisując zawieszenie broni z Itharos, które nie wchodzi do sojuszu.
• Zostają ujawnione tzw. Dokumenty z Kovendare, wychodzą na jaw oszustwa finansowe Ligi Kupieckiej.
• 881 r. 
• porozumienie w Dormenos daje początek Pierwszej Sukursji, zwanej Wielką, wyprawie ratunkowej do Pethabanu przeciwko Uzurpatorom z Ligi Kupieckiej.
• ponowne otwarcie Akademii Messyńskiej
• 881-83 r. - wydarzenia Pierwszej Sukursji, wojna w Pethabanie z Uzurpatorami.
• 882 r. - epidemia w Akwirgranie.
• 882-83 r. - tzw. Sukursja Samnijska, wyprawa łupieżcza Samnijczyków, wspierająca wojska wergundzkie Pierwszej Sukursji.
• 883 r. - umiera wielka władczyni Samni, kagani Mira Śnieżna.
• 884 r. - najazdy samnijskie na północy.
• 885 r. 
• Początek Drugiej Sukursji, epidemia w Korathii
• wybuch wielkiej epidemii w Terali, sąsiednie państwa pierwszy raz jako środek zapobiegawczy stosują barierę kwarantanny.
• historyczne zjednoczenie Terali, kniaź Dragan Karanawic otrzymuje najpierw buławę wojewody Wschodnich Grodów, a potem całej Terali.
• po zabiciu przez styryjskich skrytobójców księcia Wergundii, Olafa Egilsona, Wergundia wypowiada wojnę Styrii. Początkowe zwycięstwa pozwalają nawet na chwilowe odzyskanie miasta Aenthil.
• 896 r. 

• Na południe od Styrii zostają odkryte tereny bogate w surowce, zwłaszcza w nowo odkryty Minerał, którego wykorzystanie otwiera nowe możliwości wojenne i technologiczne.
• w wyniku przewrotu sojuszy na północ Wergundii uderza armia Terali, rozpoczynając ciąg reakcji, w efekcie w przeciągu kilku tygodni do wojny przystępuje Trynt i Ofir (po stronie Wergundii) oraz Terala, Samnia i Itharos (po stronie styryjskiej). Kontruderzenie styryjskie odpycha armię wergundzką daleko na północ.
• 897 r. 
• na nowo odkrytych ziemiach na południu postępuje kolonizacja, z głównym udziałem Wergundii i Talsoi powstaje tam nowy port, Vekowar.
• front Wielkiej Wojny zatrzymuje się na długie miesiące na południe od rzeki Sankary.
• obydwa mocarstwa wyniszczone wysiłkiem wojennym desperacko poszukują czegoś, co przechyli szalę na ich stronę, duża część działań wojennych w związku z tym przenosi się na morze.
• 898 r. - prowadzone z bazą w Vekowarze ekspedycje badawcze odkrywają kolejne obszary lądu i stykają się z południowymi plemionami elfów Laro.

Epoka Zapołudnia

• 900 r. 
• zjednoczenie ludów Za-południa, wspieranych przez plemiona orków oraz Imperium. Dochodzi do obudzenia Starych Bogów, te władające Za-południem istoty żądają podboju Północy.
• październik - w Vekowarze zostaje podpisany pokój, nazwany Trójprzymierzem – Styria, Wergundia i Hetanor zawiązują sojusz.
• początek oblężenia Vekowaru, ewakuacja i zamieszki.
• 901 r. 
• umocnienie portu Leth Caer przez Styrię i Wergundię. Północ przygotowuje się do wojny z Za-południem.
• kniaź Dragan wzmacnia swoją władzę w wyniku paniki spowodowanej mobilizacją czarnego tymenu na linii Daramonu i przełęczy Visnohora.
• 902 r. –Wergundia uderza na Teralę.
• 903 r. 
• początek inwazji na północ – armia Szamanki uderza na wybrzeża, nowopowstała flota Za-południa angażuje się w walkę morską.
• koniec najdłuższego w historii oblężenia i upadek Vekowaru. Leth Caer kilkakrotnie odpiera ataki dzięki doskonale obronnemu położeniu.
• armia Za-południa uderza na Styrię. Obrońcy - połączone siły Tentary, burego i części zielonego tymenu – zostają zepchnięci do linii rzeki Loraniss, której bronią całą zimę. Pada port Hawern i miasto Kota Laud.
• 904 r. 
• Laro i Shamaroth zachowują neutralność. Talsoi nieskutecznie bronią granic.
• rośnie przewaga floty Za-południa na morzach. Zacięte walki o wybrzeże i linię rzeki. Obydwa imperia odczuwają ekonomiczne zmęczenie wojną. Ludność buntuje się.
• 7 kwietnia księżna Helethai wypowiada Trójprzymierze. Gromadzone w północnej Styrii oddziały ohtat uderzają w plecy wojsk styryjskich. Spektakularna obrona Styrgradu.
• powrót elfów do Aenthil. Rozłam w Eailinge .
• Za-południe atakuje laryjską Telfambę i odbiera ją, przekazując wojskom Aenthil. Natychmiast po wycofaniu się Za-południa Laro atakuje Aenthil i odbija fortecę. Początek wojny między Aenthil i Laro.
• 905 r. 
• w obliczu klęski Styria wycofuje się całkowicie z Ofiru. Mały Ofir natychmiast reaguje – Tulos, Messyna i Arethyna rozpoczynają wojnę o ponowne zjednoczenie Ofiru.
• Samnijczycy, prowadzeni przez Mori Khana, uderzają na północ Wergundii. Przetaczają się także przez Teralę i kończą w Tryncie, gdzie zostają odparci.
• Wergundia wycofuje wojska ze Styrii. Armia Za-południa i elfy przekraczają Sankarę, wkraczając na terytorium Wergundii.
• 906 – 910 r. 
• zaciekła obrona Wergundii – w obliczu przewagi liczebnej i technologicznej, mądrze prowadzona kampania taktyczna imperium ustępuje.
• atak Samni zmusza do walki na dwa fronty. Ofir, zajęty wojną domową, odmawia pomocy. Ostatnim sojusznikiem Wergundii zostają ludy Fiordu.
• Zapołudnie zdobywa i niszczy Birkę, zdobywając przyczółek do dalszej kampanii.
• 911 r. 
• w wyniku epidemii umiera księżna Ermerngarda. Upadek Akwirgranu. Upokarzająca kapitulacja w wydaniu księcia Arnulfa.
• rozpad Federacji Wergundzkiej. Za-południe wprowadza władzę okupacyjną na terenie Wergundii i Styrii, które przekształcają we własne. Nie ingerują w wolne ziemie Aenthil.
• 912 r. - Terala próbuje utrzymać neutralność
• 913 r. - uderzenie Za-południa na Daramon i dalej na Trynt po linii Rany. Następnie przejście brodów pod Arden.
• 914 r. 
• wojna dociera na morze północne. Wzmożone ataki na wybrzeża.
• Shamaroth cały czas utrzymuje neutralność. Armia Tryntu, wspomagana przez resztki czarnego tymenu, wycofuje się na północ.
• upadek Askaronu.
• 915 r. 

• zjednoczenie Małego Ofiru (wraz z terenem okupowanego Itharos) i podpisanie sojuszu z Qa
• kapitulacja Tryntu i utworzenie autonomicznego państewka Halfdana Borgh Du
• Krasnoludy zawiązują sojusz z Qa i przekazują im księżną Sigdrine
• śmierć Kniazia Vlada Jastrzębca w bitwie pod Dwoma Wzgórzami. Była to ostatnia bitwa Północy. Terala zawiera porozumienie z Qa. Derwan Jastrzębiec Kniaziem Namiestnikiem Terali
• upadek enklawy styryjskiej w Kalidoera Yembataan, ostatniego punktu oporu Styrii. Państwo przestaje istnieć, ale część struktur zostaje ocalona na terenie Larionu.
• 916 r. 
• upadek Księstwa na Przełęczy Archibalda dar Bregena
• koronacja Joachima dar Nittela na Księcia Namiestnika Wergundii
• ogłoszenie edyktu o zakazie noszenia broni, delegalizacji magii bojowej i obowiązkowym poborze do wojska w krajach kontrolowanych przez Qa
• lato nieurodzaju w wyniku opuszczenie domen przez bogów. Wiele osób ginie z głodu. Ominęło ziemie, na których wyznawano Opiekunów
• bunt chłopów parveńskich
• w niewyjaśnionych okolicznościach znika arcyksiążę Sephres, plotki krążą że został zabity, lub po stracie mocy Tavar jego ciało po prostu się rozpadło
• w tajemnicy powstaje Sztab Konspiracji Północy oraz powołana zostaje styryjska Czarna Tercja
• 917 r. - zaczyna działać inspirowana spoza granic styryjska akcja odwetowa, seria skrytobójczych, ale też spektakularnych zamachów na oficjeli i kapłanów Qa, specjalna siatka dostarcza materiałów i ewakuuje ludzi
• 920 r. 
• Wielkie Powstanie Wergundzkie, w którym udział wzięły pozostałości wszystkich tymenów
• prawie udany zamach na Neyestecae, jego skutkiem była cała seria represji
• 921 r. - w Samni umiera Kagan Utherys, następuje walka stronnictw, zwycięża siostra byłego kagana - nowym Wielkim Kaganem wybrany Sukh Ochiryn z plemienia Kyzł-tum
• 925 r. - rewolta szlachty wergundzkiej
• 927 r. - Rebellion des Centimes – Rewolta Setników w Wergundii
• 928 r. - wysadzenie w powietrze głównej świątyni Qa w Styrgradzie, w efekcie Qa niszczą połowę miasta
• 930 r. - wprowadzenie embarga handlowe na wyroby sprowadzane z Laro, próba ekonomicznego odcięcia Czarnych Elfów
• 932 r. - zniesienie embarga wobec usilnych protestów wszystkich miast Ofiru i mediacji tulya'Toruviel z Aenthill
• 933 r. 
• incydent w Eberstein (Wschodnia Wergundia)– zabójstwo dostojnika Qa i represje, początek przygotowania do wielkiego powstania.
• wzmocnienie frakcji pacyfistycznej w Qasyran pod przywództwem przebywającej na wygnaniu Tlilxuchtli z Coatl.
• 935 r. 
• lipiec - bunt w Twierdzy Silberburg, we Wschodniej Wergundii, a następnie wybuch powstania w całej Wergundii, a także w Tryncie, Fiordzie, Kesham, Itharos, Styrii i Talsoi.
• sierpień – powrót kultu Modwita w Wergundii, ujawnienie Zakonu Kawalerów Mieczowych.
• sierpień – ogłoszenie odrodzenia Wergundii i Tryntu
• sierpień – w konsekwencji zamachu na swojego dyplomatę Księstwo Larionu wypowiada wojnę imperium Qasyran. Huany Ahi i Rino wkraczają na teren Wergudii i Styrii.
• sierpień – zamach w Monta Argenta, żołnierze styryjskiej Czarnej Tercji oraz Elidis Caernoth przeprowadzają udany atak na Neyestecae, władczynię Qasyran
• wrzesień – masakra w Lusignan, krwawy odwet Wergundów na okupantach.
• wrzesień – bunt chłopów we Wsch. Wergundii.
• wrzesień – początek bitwy pod Erwick.
• październik – uderzenie Messyny na Itharos, oblężenie miasta.
• październik – wojskom III tymenu pod Erwick przychodzą z pomocą Laryjczycy i Styria, bitwa pozycyjna.
• październik – odbicie miasta Gereja w Styrii, początek rekonstrukcji styryjskiej armii i państwa.
• 14 listopada – odbicie Akwirgranu, stolicy Wergundii. Ogłoszenie Rady Magniferów, rządzącej krajem do momentu wybrania księcia-protektora.
• listopad – zwycięstwo Wergundii pod Harnkott.
• listopad – powstanie w Styrgradzie, odbicie cywilnej części miasta.
• grudzień - powstanie w Talsoi, odbicie miasta.
• grudzień – Konferencja w Srebrnej Rzece, szczyt przywódców krajów Północy oraz Sztabu Konspiracji. Zapada decyzja o braku kompromisów i bezwzględnej walce z Qasyran. Zapowiedź proklamowania państwa Andhakary. Zapowiedź rozbioru Aenthil.
• grudzień – Ponowne Przymierze, oficjalny akt przyjęcia przez ludy Północy kultu Opiekunów, z pierwszeństwem jednak dla kultu Modwita i bogini Tavar. Odrodzenie kultu Ei – Natury.
• 936 r. 
• luty – Leth Caer rozpoczyna ofensywę zaczepną dla związania walką dużej ilości sił Qa. Powtórzenie Rytuału Obręczy, powiększenie granic miasta.
• luty - do wojny dołączają pozostałe huany z gór Larion, zostaje uzbrojona Telfamba.
• luty – Visnohora, oddział specjalny styryjskiej Czarnej Tercji zabija w zamachu głównego dowódcę północnej armii Qa, huei Seitiriego.
• marzec – rozejm między Itharos i Messyną, traktat dyplomatyczny zapowiadający ograniczoną współpracę przeciwko Samni.
• marzec - wybuch zarazy w Samni oraz śmierć Wielkiego Kagana Sukh Ochiryn, po decyzji Wielkiego Wiecu Plemion atak arbanów samnijskich na Mały Ofir.
• marzec – przełamanie frontu pod Erwick, ofensywa wojsk wergundzko-styryjsko-laryjskich
• marzec - odbicie przez Talsoi Zatoki Białych Klifów. Ogłoszenie odrodzenia państwa. Nową maradą zostaje Maire'tar z rodu Zethar, dawna Biała Tarmen.
• marzec – udana ofensywa w Tryncie, odbicie większości kraju za wyjątkiem największych fortec. Pierwsze od stuleci przymierze z krasnoludami, które wyprowadzają armię na powierzchnię.
• kwiecień - potężne kontruderzenie z Zapołudnia, Utzyao (armia wewnętrzna Qasyran) wkracza do południowej Styrii, zmierzając na północ.
• 17 kwietnia - koronacja Severo dar Rodlingena na Księcia Protektora Wergundii w Akwirgranie.
• maj – Thang zwołany w tymczasowej stolicy, Bon Carraigh, wybiera Brynjolfa Sliabh Ard na księcia Tryntu i Fiordu. Zjednoczenie Fiordu i Tryntu unią personalną.
• reforma edukacji w Wergundii, zmiana danwgo Uniwersytetu Magii Powietrza w Akademię Akwirgrańską im. Eryki dar Bregen. W ich ślady idzie: Askaron oraz Messyna. Na tej bazie powstaje Uniwersytet Styrgradzki.
• czerwiec - siły Północy zdobywają intersekcję w Cor, co umożliwia rozpoczęcie oblężenia Arden. czerwiec - splądrowanie przedmieści Messyny przez Samnijczyków
• lipiec - zawarcie pokoju między Messyną a Itharos.
• wrzesień - wyprawa elfów Talsoi do dawnej świątyni Tulvy, uruchomienie mechanizmów sterujących pogodą.
• 10 października - 22 listopada - Czarny Szkwał; zniszczenie części floty Qa i całości floty Talsoi; przymusowe lądowanie Qa w Talsoi.
• 14 listopada - odbicie Styrgradu z rąk Qa.
• grudzień - wiec samnijski w Berszadzie, brak skutecznego wyboru nowego kagana.
• 937 rok 
• kwiecień - najazd samnijski pali do fundamentów teralski gród Nitra.
• lipiec - odnowienie Thangu Liryzji i jej przyłączenie do Federacji Wergundzkiej. Liryzja i Wergundia przystępują do odbudowy kraju, a przede wszystkim rozpoczynają budowę portu Nowej Birki 
• lipiec - koniec 13-miesiecznego oblężenia, zdobycie Arden przez siły Północy.
• Październik – objawienie Swarta-Szakala. Świat po raz pierwszy dowiaduje się o zagrożeniu, choć wówczas nikt nie łączy go jeszcze z imieniem Swarta. 
• Październik – Echiron, Arcyksiążę Zjednoczonego Felnoru, doprowadza do wypiętrzenia i wynurzenia wysp Felnor. Nie mające precedensu wydarzenie możliwe było dzięki pomocy Swarta-Szakala
•  listopad - lądowanie wojsk Qa na wybrzezu Wergundii, zajęcie części fortec i terenu dawnego miasta Birka.
• grudzień – odbicie Askaronu, stolicy Tryntu, z rąk Qa. Podczas walk dochodzi do konfliktu księcia Brynjolfa z dowódcami wojsk krasnoludzkich i wycofania Kesham z wojny.
• grudzień - wojska tryntyjskie stają na przełęczy Cor
• grudzień - spotkanie kniazia Derwana Jastrzębca z Tergorem dar Toller w sanktuarium Modwita w Viran. Oblężenie Szyszaku, wojska Derwana ratuje interwencja tryntyjska.
• 938 r. 
• Styczeń – niezwykle ważne wydarzenia w Larionie. Po raz pierwszy od tysiącleci zostają nawiązane kontakty z elfami podziemnymi, inspirowane przez Zakon Złamanego Kręgu, enigmatyczną grupę kapłanów, powołaną po Wojnie Rozłamu. Zostaje ujawniona prawdziwa przyczyna buntu Podziemnych, a jednocześnie wielkie zagrożenie dla Larionu – zbiorowa laryjska świadomość, Ikni, okazuje się być stworzona przez Swarta-Szakala.
  Waga tych informacji staje się jednocześnie przyczyną paraliżu państwa Larionu – kapłani Ikni, stanowiący trzon arystokracji, okazują się być zdrajcami swojego ludu. 
• styczeń – pada obrona fortec w Kalidorei, z 40 tysięcy obrońców wszyscy polegli. Dowodzący armią inwazyjną huei Oepetl Cuitla podąża dalej na północ, pod Akwirgran.
• styczeń - układ między Ofirem a samnijskimi arbanami, na mocy którego zostają wykupieni jeńcy ofirscy, a samnijczycy opuszczają Ofir; koniec wojny w Ofirze.
• W Samnii nastają czasy nowego kagana – tron obejmuje Enktoia Bilgunenei, która wyprowadziła arbany z pułapki w Ofirze, uzyskując przy okazji ofirski okup w złocie. 
• styczeń – granice huanów Takawai i Waikiri przekracza interwencyjny korpus Qasyran, dokonując masakry cywilnej ludności.
• marzec – pod Styrgrad dociera trzon armii Utzyao, ponad 350 tys. wojowników. Przeprawa przez Loranis, aby zamknąć oblężenie, kosztuje Qa wiele tysięcy ofiar, ale ostatecznie, wraz z 60-tysięczną armią Aenthil zamykają miasto w oblężeniu.
• marzec – część armii Utzyao (brygada Cuauchtli) dociera do wybrzeży Wergundii, lądując w ruinach miasta Birka oraz pod miastem Zachodni Klif. Wybuchają kolejne bomby minerałowe, armia przedziera się w dwóch częściach w stronę Akwirgranu i Visnohry.
• lipiec – bitwa o Akwirgan. Operacja wojskowa objęła niemal pół miliona żołnierzy. Pod stolicą wergundzką spotkały się armie Utzyao (Cuauchtli i Cuitla), wspomagane przez samnijskie arbany, oraz ochotniczy wergundzki V tymen, powołany z rezerw do obrony terytorium. Bitwa pozostała w dużej mierze nierozstrzygnięta, choć obie strony przypisały sobie zwycięstwo. Choć wojska wergundzkie formalnie zostały pokonane, to jednak udowodniły, że Akwirgran jest nie do zdobycia za pomocą nawet ta potężnych sił Qasyran.
• wrzesień – grudzień – finalny etap II Wojny o Północ.
• listopad - księstwo Larionu wysyła ekspedycję odwetową na południowe tereny Qasyran. W bitwie ginie księżna Savra.
• grudzień – Talsoi uznaje oficjalnie protekcję Wergundii. Federacja wysyła na teren państwa morskich elfów armię, pozwalającą na wyzwolenie stolicy.
• grudzień – szczyt w Dargun. Zostaje zawarty pokój w Terali, która dzieli się na dwa osobne państwa. Politycznymi świadkami układu są książę Brynjolf tryntyjski i huei Iltepe Moe, przywódczyni północnego Qa na Visnohorze.
• grudzień – Pakt Ofirski, nazwany później Paktem Szlaku Wedry,  układ między Tryntem, Teralą Wschodnią, Teralą Zachodnią, Ofirem i Północnym Qasyran o budowie północnego szlaku handlowego, jednocześnie antywergundzki pakt wojskowy. Od tego momentu kraje te są nazywane krajami Paktu i stanowią trzecią siłę polityczną świata, obok bloku Zapołudnia i Sojuszu.
• 939 r. 
• styczeń - na stanowisko t'antsan Larionu zostaje powołany Altaris Faltorn Andhakara.
• styczeń – TRAKTAT VISTANIJSKI, ostateczny akt kończący Wojny o Północ. Armie Qasyran wycofują się aż za linię Hawren–Perdagan–Kavelia. Na północy w rękach Qa zostaje Visnohora.
• Styczeń – w wyniku porozumienia niziołków z senatorami Messyny miasto wyraża zgodę na odbudowę Velidy. Hobbici rozpoczynają wielką akcję oczyszczania zniszczonej doliny, powoli reaktywując swoją dawną ojczyznę. 
• Maj – władczyni Samnii, Enktoia, nawiązuje kontakt z nieumarłym duchem, Mori Khanem. Władca Koni dołączył do tworzącego się sojuszu przeciwko upadłemu bóstwu, Swartowi, zaś Samnia przyjęła ofertę współpracy z Wergundią, stawiając zaporę dla planów szlaku handlowego wzdłuż rzeki  Wedry
• Lipiec – w Pohryniu  we Wschodniej Terali,w  ruinach pozostałych po palatynie Mojmirze, odkryto pozostałości jego laboratoriów, a w nich istotę nazwaną Matką Lęgu – pomiot jednej z najpotężniejszych eskhara. 
• Lipiec – wychodzą na jaw prace Wschodniej Terali nad bronią minerałową – w atmosferze skandalu z powodu wypadku, który kosztował życie grupę przypadkowych badaczy. 
• Lipiec – podczas badań na Górze Otorten zostaje odkryte istnienie Sieci Geomantycznej. Dotychczas sądzono, że punkty energetyczne (intersekcje) występują na powierzchni Ei bez związku ze sobą, niezależnie.  Odkrycie to stało się początkiem wielkiej rewolucji magicznej . 
• Lipiec – Wergundia odnawia swoje wpływy wśród plemion orków. Tergor dar Toller porzuca funkcję Wielkiego Mistrza Zakonu Mieczowego, by krzewić wiarę w Modwita wśród orków zagrożonych kultem Szakala. 
• Sierpień  - wybucha bunt niewolników w Ofirze
• Październik – wielki rytuał w wergundzkiej twierdzy Bibraktborgu. Wydarzenie było finałem budowanego od dłuższego czasu frontu przeciwko Szakalowi-Swartowi, upadłemu bóstwu. Wielki rytuał, który umożliwiło odkrycie sieci geomantycznej, spowodował w powszechnym mniemaniu wypchnięcie Swarta poza Eę i uniemożliwienie mu powrotu. W rzeczywistości było to bardziej złożone, ale efekt z grubsza był właśnie taki.
  Rytuał miał dalekosiężne skutki, jednym z nich było zniszczenie laryjskiej wspólnej pamięci i "domu przodków" – Ikni
• Grudzień – wergundzki kościół Siódemki na Nieboskłonie powołuje organizację, nazwaną Inkwizyjcją, mającą zająć się wyplenieniem pozostałości eskhara na powierzchni Ei 
• 940 r. 
• Styczeń  - orkowie z Gór Maegros uderzają na Ofir, gdzie trwa wciąż powstanie niewolnicze. Wergundia oficjalnie odcina się od tego wydarzenia i przywódcy orków, Tegora dar Tollera, jednak potężna wyprawa rabunkowa znacząco osłabia Ofir.
• Styczeń  - wybucha bunt południowych huanów, rozpoczynając wojnę domową w Larionie. Krajem górskich elfów wstrząsnęły kolejno wieści o Ikni, upokarzająca klęska w Kalidorei, masakra, jaką urządzili Qa w południowych huanach, śmierć tantsan Savry, utrata Ikni, a wreszcie obraźliwy w mniemaniu większości pokój Vistanijski podpisany z Qasyran.
  Bunt podsycają byli kapłani Ikni, w tym najwyższy z nich, Roimata
• 4 kwietnia - wielka powódź nawiedza Velidę i Messynę, powodując zmiecienie popiołów z Doliny i kataklizm w mieście i okolicznych ziemiach
• Boom górniczy w styryjskiej Kawelii – związany z gwałtownym rozwojem badań magicznych. Wzrasta skokowo zapotrzebowanie na kruszce, w które Kawelia obfituje, stając się obiektem zainteresowania całego świata, w tym licznych inwestorów. 
• Lipiec - Misja rozjemcza tantsana Altarisa, bunt południowych huanów zostaje wygaszony, Larion ratuje spójność państwa. 
• Lipiec – odkrycie metody teleportacji materii na bazie sieci geomantycznej 
• Lipiec – przełomowe badania archeologiczne Akademii Messyńskiej w Kaweii i Larionie udowadniają prawdziwość mitów o Ogrodach Życia. 
• Październik – liczne nieformalne ingerencje Felnoru w Styrii powodują wyprawę odwetową, Styryjczycy wraz z sojusznikami uderzają na FElnor, zabijając arcyksięcia wyspy Amrun, SEkhemseta. 
• 941 r
• Problemy wewnętrzne Wergundii 
• powstaje Kompania Nowej Magii 
• nowym arcyksięciem Amrun zostaje Nefrek, archipelag Felnor otwiera się na współpracę ze światem
• 942 r 

• Lipiec  - wydarzenia na Fiordzie. Jednym z jarlów zostaje Jarna Falarskad 
• Sierpień – Wergundia uderza na Visnohorę, orkowie uderzają na Teralę, uniemożliwiając reakcję kniaziowi Derwanowi 
• Październik – fiordyjska wyprawa na Wyspę 
• Trynt zyskuje nowy węzeł geomantyczny, mający "zasięg" do Nowej Birki i Talsoi, 
• utwierdzony sojusz tryntyjsko-fiordyjski 
• Listopad:
• zrękowiny dzieci kniaziów teralskich, zapowiedź zjednoczenia kraju
• po skandalu w związku z małżeństwem kniaziewicza teralskiego, Wysokie Ziemie ogłaszają secesję z Tryntu i występują z Paktu Wedry.
• Terala Wschodnia odmawia wsparcia wergundzkiej interwencji
• wybuch wojny domowej w Wergundii - część prowincji pod przywództwem księżnej dar Domittius ogłasza wystąpienie z Federacji
• eskalacja kryzysu visnohorskiego - Wergundia zmuszona siłą utrzymać szlak dostaw
• Kompania Nowej Magii ze spółki skarbu wergundzkiego przekształca się w niezależną spółkę międzynarodową
• Grudzień:
• wojna domowa w Wergundii - potyczka pod Larencotte
• 943 r 
• Styczeń:
• sympozjum naukowe w Messynie - rewolucja w nauce i wiedzy o świecie
• Luty:
• do stolicy Samni wraca zwycięska wyprawa z Pethabanu wraz z tysiącami niewolników
• Listopad:
• wyrusza wielka wyprawa w poszukiwaniu Cywilizacji Morza Wschodniego

• 944 r.
  
  • bitwa pod Ligmell - starcie sił książęcych z separatystami, nierozstrzygnięte
  • odkrycia wyprawy agadejskiej 
  • sympozjum w Dormenos, początek wielkiego rozwoju Nowej Magii 
  • kapitulacja qasyrańskiej załogi Visnohory - przełęcz przejmują żołnierze IV Tymenu, ale forteca zostaje zablokowana przez hufce teralskie i separatystyczne wojska Dakonii, odcinające dostawy żywności. 
• 944-950 r. - gwałtowny rozwój Nowej Magii:
  • w tych latach skonstruowano ponad 20 rdzeni minerałowych oraz prawie 10 eaformatorów - urządzeń kontrolujących przepływ energii na makrowęzłach geomantycznych 
  • kolchidyra umożliwia używanie przez ludy Północy minerału jako akumulatora energii magicznej
  • kontrola siatki geomantycznej pozwoliła na rozwój cywilizacyjny - rozbudowę wodociągów,  kanalizacji, ogrzewania miast
  • odkrycia agadejskie spowodowały wzrost skuteczności medycyny w zakresie przeszczepów oraz odkrycie licznych lekarstw na najpoważniejsze choroby
• 945 r.
  
  • symboliczna koronacja Bolemira Witomirowica, młodego (3 lata)  kniazia, który pod swoim panowaniem ma zjednoczyć Teralę
  • (Wergundzka Wojna Domowa) bitwa pod Viran - zwycięstwo wojsk książęcych, odblokowanie Visnohory 
  • wielka powódź na Loranis
  • Styria - po głośnym wystąpieniu przed Radą, nieformalny wówczas przywódca ulundo, khor’zighira Teire’de, uzyskał dla Kelahiran status autonomicznej enklawy z prawem stanowienia własnej tercji do liczebności 2 tysięcy
• 946 r.
  
  • Aoife Ormdottir Borgh Du zostaje księżną Wysokich Ziem - potwierdzenie secesji księstwa
  • samnijski najazd na Trynt (zemsta Aoife)
  • Kompania Nowej Magii wydzierżawia od Samnii, w formie lenna, tereny Południowego Stepu
  • Tuakana - Wielki Rytuał Pojednania Laryjczyków i Tlais Burzuma, zakończenie Rozłamu
  • powstaje Kongres Wolnych Narodów - z inicjatywy Kompanii Nowej Magii powstaje forum, gdzie rozmawiać mogą reprezentanci wszystkich krajów, sama Kompania występuje tu w charakterze rozjemcy
• 947 r.
  
  • powódź na Sankarze, zniszczone miasta wzdłuż biegu rzeki oraz mosty
  • dzięki dzierżawie Południowego Stepu - otwarcie handlowego Szlaku Wedry pod kontrolą Kompanii Nowej Magii
  • wybuch powstania Theonasa w Ofirze (rewolta niewolnicza)
  • w obu państwach Qasyran wybucha powstanie niewolnicze, dowodzone przez tajemniczego Khor’Ma
  • powrót ostatniej armii Qasyran z Północy - Iltepe Moe przywozi do Qasyran prochy Seitiriego i koronę Neyestecae
  • początek ponownego zjednoczenia Qasyran - Oepetla Cuitli (władca północnego państwa Qasyran) koronuje Tlilxuchtli (władczynię południa) na cozcatloani - cesarzową Zjednoczonych Plemion Qasyran
  • Święto Wybaczenia i Pojednania między Leth Caer a Aenthil, symboliczny powrót Tawanien’yaro do Ealinge
  • tragiczna zima na Północy, szczególnie w obszarach górskich
• 948 r.
  
  • pierwsze wystąpienie Leofrica dar Marenthal, obwołanego przez separatystów Dziedzicem Elmeryka, wnuka księcia Arnulfa 
  • samnijska ofensywa z Meghalayi w kierunku pethabańskiego Tipura Nadu
  • święto Asullo w Leth Caer - odnowienie przymierza Miasta z Eą 
  • wiele krajów (Aenthil, Leth Caer, Velida, Terala Zachodnia) zakazuje używania Nowej Magii
  • na Kongresie Wolnych Ofir i Qasyran oskarżają Styrię o spowodowanie wybuchu powstań niewolniczych na ich terenie
• 949 r.
  
  • kolejna dramatyczna zima na Północy - tragedia w Tryncie 
  • po kolejnych latach nieurodzaju i katastrofach naturalnych  - klęska głodu we wschodniej i południowej Wergundii (w efekcie bunty i pogromy magów)
  • Matua-Haere - Pierwsze Pożegnanie, wielka uroczystość pogrzebowa w Larionie, ostateczne pożegnanie dusz Przodków z Tuatahi-Ikni (Pierwszego Ikni)
  • na Kongresie Wolnych szereg państw oraz Sairolome oskarża Kompanię Nowej Magii o działanie na szkodę Ei i wzywa kraje do zakazania Nowej Magii; wystąpienie powoduje szeroki odzew społeczny i liczne bunty
• 950 r.
  
  • zwycięstwo wojsk książęcych pod Arlettain - koniec wojny domowej 
  • koniec budowy przekopu Gjovik - Akareim, alternatywne połączenie rzeki Wedry z morzem 
  • klęska powstańców Theonasa w Ofirze, na stokach góry Tarramakos