__TOC__
== Przed Wielką Ekspansją ==
** obydwa mocarstwa wyniszczone wysiłkiem wojennym desperacko poszukują czegoś, co przechyli szalę na ich stronę, duża część działań wojennych w związku z tym przenosi się na morze.
* '''898 r.''' - prowadzone z bazą w Vekowarze ekspedycje badawcze odkrywają kolejne obszary lądu i stykają się z południowymi plemionami elfów [[Laro]].
== Epoka Zapołudnia ==
* '''900 r.'''
** zjednoczenie ludów Za-południa, wspieranych przez plemiona orków oraz Imperium. Dochodzi do obudzenia Starych Bogów, te władające Za-południem istoty żądają podboju Północy.
** październik - w Vekowarze zostaje podpisany pokój, nazwany Trójprzymierzem – [[Styria]], [[Wergundia]] i Hetanor zawiązują sojusz.
** początek oblężenia Vekowaru, ewakuacja i zamieszki.
* '''901 r.'''
** umocnienie portu [[Leth Caer]] przez Styrię i Wergundię. Północ przygotowuje się do wojny z Za-południem.
** kniaź Dragan wzmacnia swoją władzę w wyniku paniki spowodowanej mobilizacją czarnego tymenu na linii Daramonu i przełęczy Visnohora.
* '''902 r'''. –[[Wergundia]] uderza na Teralę.
* '''903 r'''.
** początek inwazji na północ – armia Szamanki uderza na wybrzeża, nowopowstała flota Za-południa angażuje się w walkę morską.
** koniec najdłuższego w historii oblężenia i upadek Vekowaru. [[Leth Caer]] kilkakrotnie odpiera ataki dzięki doskonale obronnemu położeniu.
** armia Za-południa uderza na Styrię. Obrońcy - połączone siły Tentary, burego i części zielonego tymenu – zostają zepchnięci do linii rzeki Loraniss, której bronią całą zimę. Pada port Hawern i miasto Kota Laud.
* '''904 r.'''
** [[Laro]] i [[Krasnoludy|Shamaroth]] zachowują neutralność. [[Talsoi]] nieskutecznie bronią granic.
** rośnie przewaga floty Za-południa na morzach. Zacięte walki o wybrzeże i linię rzeki. Obydwa imperia odczuwają ekonomiczne zmęczenie wojną. Ludność buntuje się.
** 7 kwietnia księżna Helethai wypowiada Trójprzymierze. Gromadzone w północnej Styrii oddziały ohtat uderzają w plecy wojsk styryjskich. Spektakularna obrona Styrgradu.
** powrót elfów do [[Aenthil]]. Rozłam w Eailinge .
** Za-południe atakuje laryjską Telfambę i odbiera ją, przekazując wojskom [[Aenthil]]. Natychmiast po wycofaniu się Za-południa [[Laro]] atakuje [[Aenthil]] i odbija fortecę. Początek wojny między [[Aenthil]] i [[Laro]].
* '''905 r.'''
** w obliczu klęski [[Styria]] wycofuje się całkowicie z Ofiru. Mały [[Ofir]] natychmiast reaguje – Tulos, Messyna i Arethyna rozpoczynają wojnę o ponowne zjednoczenie Ofiru.
** Samnijczycy, prowadzeni przez Mori Khana, uderzają na północ Wergundii. Przetaczają się także przez Teralę i kończą w Tryncie, gdzie zostają odparci.
** [[Wergundia]] wycofuje wojska ze Styrii. Armia Za-południa i elfy przekraczają Sankarę, wkraczając na terytorium Wergundii.
* '''906 – 910 r.'''
** zaciekła obrona Wergundii – w obliczu przewagi liczebnej i technologicznej, mądrze prowadzona kampania taktyczna imperium ustępuje.
** atak [[Samnia|Samni]] zmusza do walki na dwa fronty. Ofir, zajęty wojną domową, odmawia pomocy. Ostatnim sojusznikiem Wergundii zostają ludy Fiordu.
** Zapołudnie zdobywa i niszczy Birkę, zdobywając przyczółek do dalszej kampanii.
* '''911 r.'''
** w wyniku epidemii umiera księżna Ermerngarda. Upadek Akwirgranu. Upokarzająca kapitulacja w wydaniu księcia Arnulfa.
** rozpad Federacji Wergundzkiej. Za-południe wprowadza władzę okupacyjną na terenie Wergundii i Styrii, które przekształcają we własne. Nie ingerują w wolne ziemie [[Aenthil]].
* '''912 r.''' - Terala próbuje utrzymać neutralność
* '''913 r'''. - uderzenie Za-południa na Daramon i dalej na [[Trynt]] po linii Rany. Następnie przejście brodów pod Arden.
* '''914 r.'''
** wojna dociera na morze północne. Wzmożone ataki na wybrzeża.
** [[Krasnoludy|Shamaroth]] cały czas utrzymuje neutralność. Armia Tryntu, wspomagana przez resztki czarnego tymenu, wycofuje się na północ.
** upadek Askaronu.
* '''915 r.'''
** zjednoczenie Małego Ofiru (wraz z terenem okupowanego Itharos) i podpisanie sojuszu z Qa
** kapitulacja Tryntu i utworzenie autonomicznego państewka Halfdana Borgh Du
** Krasnoludy zawiązują sojusz z [[Qa]] i przekazują im księżną Sigdrine
** śmierć Kniazia Vlada Jastrzębca w bitwie pod Dwoma Wzgórzami. Była to ostatnia bitwa Północy. Terala zawiera porozumienie z Qa. Derwan Jastrzębiec Kniaziem Namiestnikiem Terali
** upadek enklawy styryjskiej w Kalidera Yembataan, ostatniego punktu oporu Styrii. Państwo przestaje istnieć, ale część struktur zostaje ocalona na terenie Larionu.
* '''916 r.'''
** upadek Księstwa na Przełęczy Archibalda dar Bregena
** koronacja Joachima dar Nittela na Księcia Namiestnika Wergundii
** ogłoszenie edyktu o zakazie noszenia broni, delegalizacji magii bojowej i obowiązkowym poborze do wojska w krajach kontrolowanych przez Qa
** lato nieurodzaju w wyniku opuszczenie domen przez bogów. Wiele osób ginie z głodu. Ominęło ziemie, na których wyznawano Opiekunów
** bunt chłopów parveńskich
** w niewyjaśnionych okolicznościach znika arcyksiążę Sephres, plotki krążą że został zabity, lub po stracie mocy Tavar jego ciało po prostu się rozpadło
** w tajemnicy powstaje Sztab Konspiracji Północy oraz powolana zostaje styryjska Czarna Tercja
* '''917 r.''' - zaczyna działać inspirowana spoza granic styryjska akcja odwetowa, seria skrytobójczych, ale też spektakularnych zamachów na oficjeli i kapłanów Qa, specjalna siatka dostarcza materiałów i ewakuuje ludzi
* '''920 r.'''
** Wielkie Powstanie Wergundzkie, w którym udział wzięły pozostałości wszystkich tymenów
** prawie udany zamach na Neyestecae, jego skutkiem była cała seria represji
* '''921 r.''' - w [[Samnia|Samni]] umiera Kagan Utherys, następuje walka stronnictw, zwycięża siostra byłego kagana - nowym Wielkim Kaganem wybrany Sukh Ochiryn z plemienia Kyzł-tum
* '''925 r.''' - rewolta szlachty wergundzkiej
* '''927 r'''. - Rebellion des Centimes – Rewolta Setników w Wergundii
* '''928 r.''' - wysadzenie w powietrze głównej świątyni [[Qa]] w Styrgradzie, w efekcie [[Qa]] niszczą połowę miasta
* '''930 r.''' - wprowadzenie embarga handlowe na wyroby sprowadzane z [[Laro]], próba ekonomicznego odcięcia Czarnych Elfów
* '''932 r.''' - zniesienie embarga wobec usilnych protestów wszystkich miast Ofiru i mediacji tulya'Toruviel z [[Aenthil]]l
* '''933 r.'''
** incydent w Eberstein (Wschodnia [[Wergundia]])– zabójstwo dostojnika [[Qa]] i represje, początek przygotowania do wielkiego powstania.
** wzmocnienie frakcji pacyfistycznej w Qasyran pod przywództwem przebywającej na wygnaniu Tlilxuchtli z Coatl.
* '''935 r.'''
** lipiec - bunt w Twierdzy Silberburg, we Wschodniej Wergundii, a następnie wybuch powstania w całej Wergundii, a także w Tryncie, Fiordzie, [[Kesham]], Itharos, Styrii i [[Talsoi]].
** sierpień – powrót kultu Modwita w Wergundii, ujawnienie Zakonu Kawalerów Mieczowych.
** sierpień – ogłoszenie odrodzenia Wergundii i Tryntu
** sierpień – w konsekwencji zamachu na swojego dyplomatę Księstwo Larionu wypowiada wojnę imperium Qasyran. Huany Ahi i Rino wkraczają na teren Wergudii i Styrii.
** sierpień – zamach w Monta Argenta, żołnierze styryjskiej Czarnej Tercji oraz Elidis Caernoth przeprowadzają udany atak na Neyestecae, władczynię Qasyran
** wrzesień – masakra w Lusignan, krwawy odwet Wergundów na okupantach.
** wrzesień – bunt chłopów we Wsch. Wergundii.
** wrzesień – początek bitwy pod Erwick.
** październik – uderzenie Messyny na Itharos, oblężenie miasta.
** październik – wojskom III tymenu pod Erwick przychodzą z pomocą Laryjczycy i [[Styria]], bitwa pozycyjna.
** październik – odbicie miasta Gereja w Styrii, początek rekonstrukcji styryjskiej armii i państwa.
** 14 listopada – odbicie Akwirgranu, stolicy Wergundii. Ogłoszenie Rady Magniferów, rządzącej krajem do momentu wybrania księcia-protektora.
** listopad – zwycięstwo Wergundii pod Harnkott.
** listopad – powstanie w Styrgradzie, odbicie cywilnej części miasta.
** grudzień - powstanie w [[Talsoi]], odbicie miasta.
** grudzień – Konferencja w Srebrnej Rzece, szczyt przywódców krajów Północy oraz Sztabu Konspiracji. Zapada decyzja o braku kompromisów i bezwzględnej walce z Qasyran. Zapowiedź proklamowania państwa Andhakary. Zapowiedź rozbioru [[Aenthil]].
** grudzień – Ponowne Przymierze, oficjalny akt przyjęcia przez ludy Północy kultu Opiekunów, z pierwszeństwem jednak dla kultu Modwita i bogini Tavar. Odrodzenie kultu Ei – Natury.
* '''936 r.'''
** luty – [[Leth Caer]] rozpoczyna ofensywę zaczepną dla związania walką dużej ilości sił Qa. Powtórzenie Rytuału Obręczy, powiększenie granic miasta.
** luty - do wojny dołączają pozostałe huany z gór Larion, zostaje uzbrojona Telfamba.
** luty – Visnohora, oddział specjalny styryjskiej Czarnej Tercji zabija w zamachu głównego dowódcę północnej armii Qa, huei Seitiriego.
** marzec – rozejm między Itharos i Messyną, traktat dyplomatyczny zapowiadający ograniczoną współpracę przeciwko Samni.
** marzec - wybuch zarazy w [[Samnia|Samni]] oraz śmierć Wielkiego Kagana Sukh Ochiryn, po decyzji Wielkiego Wiecu Plemion atak arbanów samnijskich na Mały Ofir.
** marzec – przełamanie frontu pod Erwick, ofensywa wojsk wergundzko-styryjsko-laryjskich
** marzec - odbicie przez [[Talsoi]] Zatoki Białych Klifów. Ogłoszenie odrodzenia państwa. Nową maradą zostaje Maire'tar z rodu Zethar, dawna Biała Tarmen.
** marzec – udana ofensywa w Tryncie, odbicie większości kraju za wyjątkiem największych fortec. Pierwsze od stuleci przymierze z krasnoludami, które wyprowadzają armię na powierzchnię.
** kwiecień - potężne kontruderzenie z Zapołudnia, Utzyao (armia wewnętrzna Qasyran) wkracza do południowej Styrii, zmierzając na północ.
** 17 kwietnia - koronacja Severo dar Rodlingena na Księcia Protektora Wergundii w Akwirgranie.
** maj – Thang zwołany w tymczasowej stolicy, Bon Carraigh, wybiera Brynjolfa Sliabh Ard na księcia Tryntu i Fiordu. Zjednoczenie Fiordu i Tryntu unią personalną.
** reforma edukacji w Wergundii, zmiana danwgo Uniwersytetu Magii Powietrza w Akademię Akwirgrańską im. Eryki dar Bregen. W ich ślady idzie: Askaron oraz Messyna. Na tej bazie powstaje Uniwersytet Styrgradzki.
** czerwiec - siły Północy zdobywają intersekcję w Cor, co umożliwia rozpoczęcie oblężenia Arden. czerwiec - splądrowanie przedmieści Messyny przez Samnijczyków
** lipiec - zawarcie pokoju między Messyną a Itharos.
** wrzesień - wyprawa elfów [[Talsoi]] do dawnej świątyni Tulvy, uruchomienie mechanizmów sterujących pogodą.
** 10 października - 22 listopada - Czarny Szkwał; zniszczenie części floty [[Qa]] i całości floty [[Talsoi]]; przymusowe lądowanie [[Qa]] w [[Talsoi]].
** 14 listopada - odbicie Styrgradu z rąk Qa.
** grudzień - wiec samnijski w Berszadzie, brak skutecznego wyboru nowego kagana.
* '''937 rok'''
** kwiecień - najazd samnijski pali do fundamentów teralski gród Nitra.
** lipiec - odnowienie Thangu Liryzji i jej przyłaczenie do Federacji Wergundzkiej.
** lipiec - koniec 13-miesiecznego oblężenia, zdobycie Arden przez siły Północy. listopad - lądowanie wojsk [[Qa]] na wybrzezu Wergundii, zajęcie częsci fortec i terenu dawnego miasta Birka.
** grudzień – odbicie Askaronu, stolicy Tryntu, z rąk Qa. Podczas walk dochodzi do konfliktu księcia Brynjolfa z dowódcami wojsk krasnoludzkich i wycofania [[Kesham]] z wojny.
** grudzień - wojska tryntyjskie stają na przełęczy Cor
** grudzień - spotkanie kniazia Derwana Jastrzębca z Tergorem dar Toller w sanktuarium Modwita w Viran. Oblężenie Szyszaku, wojska Derwana ratuje interwencja tryntyjska.
* '''938 r.'''
** styczeń – pada obrona fortec w Kalidorei, z 40 tysięcy obrońców wszyscy polegli. Dowodzący armią inwazyjną huei Oepetl Cuitla podąża dalej na północ, pod Akwirgran.
** styczeń - układ między Ofirem a samnijskimi arbanami, na mocy którego zostają wykupieni jeńcy ofirscy, a samnijczycy opuszczają Ofir; koniec wojny w Ofirze.
** styczeń – granice huanów Takawai i Waikiri przekracza interwencyjny korpus Qasyran, dokonując masakry cywilnej ludności.
** marzec – pod Styrgrad dociera trzon armii Utzyao, ponad 350 tys. wojowników. Przeprawa przez Loranis, aby zamknąć oblężenie, kosztuje [[Qa]] wiele tysięcy ofiar, ale ostatecznie, wraz z 60-tysięczną armią [[Aenthil]] zamykają miasto w oblężeniu.
** marzec – część armii Utzyao (brygada Cuauchtli) dociera do wybrzeży Wergundii, lądując w ruinach miasta Birka oraz pod miastem Zachodni Klif. Wybuchają kolejne bomby minerałowe, armia przedziera się w dwóch częściach w stronę Akwirgranu i Visnohry.
** lipiec – bitwa o Akwirgan. Operacja wojskowa objęła niemal pół miliona żołnierzy. Pod stolicą wergundzką spotkały się armie Utzyao (Cuauchtli i Cuitla), wspomagane przez samnijskie arbany, oraz ochotniczy wergundzki V tymen, powołany z rezerw do obrony terytorium. Bitwa pozostała w dużej mierze nierozstrzygnięta, choć obie strony przypisały sobie zwycięstwo. Choć wojska wergundzkie formalnie zostały pokonane, to jednak udowodniły, że Akwirgran jest nie do zdobycia za pomocą nawet ta potężnych sił Qasyran.
** wrzesień – grudzień – finalny etap II Wojny o Północ.
** listopad - księstwo Larionu wysyła ekspedycję odwetową na południowe tereny Qasyran. W bitwie ginie księżna Savra.
** grudzień – [[Talsoi]] uznaje oficjalnie protektorat Wergundii. Federacja wysyła na teren państwa morskich elfów armię, pozwalającą na wyzwolenie stolicy.
** grudzień – szczyt w Dargun. Zostaje zawarty pokój w Terali, która dzieli się na dwa osobne państwa. Politycznymi świadkami układu są książę Brynjolf tryntyjski i huei Iltepe Moe, przywódczyni północnego [[Qa]] na Visnohorze.
** grudzień – Pakt Ofirski, układ między Tryntem, Teralą Wschodnią, Teralą Zachodnią, Ofirem i Północnym Qasyran o budowie północnego szlaku handlowego, jednocześnie antywergundzki pakt wojskowy. Od tego momentu kraje te są nazywane krajami Paktu i stanowią trzecią siłę polityczną świata, obok bloku Zapołudnia i Sojuszu.
* '''939 r.'''
** styczeń - na stanowisko t'antsan Larionu zostaje powołany Altaris Faltorn Andhakara.
** styczeń – TRAKTAT VISTANIJSKI, ostateczny akt kończący Wojny o Północ. Armie Qasyran wycofują się aż za linię Hawren–Perdagan–Kavelia. Na północy w rękach [[Qa]] zostaje Visnohora.
[[Kategoria:Historia świata gry]]